Kişiler doğum yeri esasına göre Türk vatandaşlığının kazanılması işlemlerini gerçekleştirebilirler. Dolayısıyla Türk vatandaşlığı doğumla veya sonradan kazanılır. Türk vatandaşlığının doğumla kazanılması, kişinin menşei ve doğum yeri esas alınarak otomatik olarak gerçekleşir. Kanun, doğumla vatandaşlığın doğum anından itibaren geçerli olduğunu açıkça belirtmektedir. Türk Vatandaşlığı Kanununun 6. Maddesi, doğumla Türk vatandaşlığının soy ve doğum yerine göre belirlendiğini ve doğumla vatandaşlığın doğum tarihinden itibaren geçerli olduğunu belirtmektedir. Soy yoluyla Türk vatandaşlığı, çocuğun Türk vatandaşı olan anne veya babanın soy bağı ile dünyaya gelmesi anlamına gelir. Bu durum kanunda, Türk vatandaşının Türkiye içinde veya dışında doğmuş, ana veya babasından doğan Türk vatandaşı olarak yorumlanmaktadır. Dolayısıyla soy yoluyla Türk vatandaşlığı kazanılırken çocuğun doğduğu anda anne veya babadan sadece birinin Türk vatandaşı olması yeterlidir. Ebeveynlerden birinin yabancı uyruklu olması Türk vatandaşlığına engel değildir. Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 7. Maddesi, Türk vatandaşı bir anne ile yabancı bir babadan evlilik dışı doğan çocukların Türk vatandaşı olduğunu belirtmektedir. Annesi yabancı, babası Türk vatandaşı ise evlilik dışı doğan çocuk, soy bağının kurulmasına ilişkin usul ve esasları yerine getirmek kaydıyla Türk vatandaşlığını kazanır. Kişiler doğum yeri esasına göre Türk vatandaşlığının kazanılması oldukça kolaydır.
Kanunlara Göre Vatandaşlık Kazanılması
Türk Vatandaşlığı Kanununun 9. Maddesi, sonradan Türk vatandaşlığının kazanılmasına ilişkin şartları açıklamaktadır. Dolayısıyla Türk vatandaşlığı, sonradan yetkili makamların kararı, kabul veya tercihin kullanılması ile kazanılır. Kanunda bu durum, Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen bir yabancının, Türk Vatandaşlığı kanununda belirtilen şartları taşıması halinde yetkili makamların kararıyla Türk vatandaşlığını kazanabileceği şeklinde yorumlanmaktadır. Ancak başvurucunun gerekli şartları taşıması, Türk vatandaşlığını kazanma konusunda mutlak bir hak sağlamaz. Kişiler Doğum Yeri Esasına Göre Türk Vatandaşlığının Kazanılması oldukça hızlı ve pratiktir.
Kişiler Doğum yeri esasına göre Türk vatandaşlığının kazanılması konusunda birçok şart bulunuyor. 3 Kasım 2017 tarihli ve 7039 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ve bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına ilişkin 28 inci maddesi ile 29 Mayıs 2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 10 uncu maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir. Öngörülen ilke ve esaslar, ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça belirlenir. Kanunun 11. maddesine göre bu şartlar;
• Kişinin kendi ülkesinin kanunlarına göre veya vatansız ise Türk kanunlarına göre olgun ve ayrıcalıklı olması,
• Türk vatandaşlığına başvuru tarihinden itibaren beş yıl süreyle Türkiye’de kesintisiz ikamet eden,
• Türkiye’ye yerleşmeye karar verdiğini eylemleriyle teyit etmek,
• Genel sağlığı tehdit eden bir hastalığı bulunmamak,
• Güzel ahlak sahibi olmak,
• Türkçe konuşabilmek,
• Türkiye’de kendilerine ve ailelerine yetecek gelire veya mesleğe sahip olmak,
• Millî güvenlik ve kamu düzenine engel teşkil eden hallerin bulunmadığını,
Olarak yorumlandı. 2017 yılında yapılan değişiklikle, Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancıların yukarıdaki şartlarla birlikte vatandaşlıklarından da çıkmalarının istenebileceği hükmü ve bu takdir yetkilerinin kullanımına ilişkin esasların belirlenmesi, hiçbir şekilde yürürlükten kaldırılmıştır. (7039 2017 Sayılı Kanun Madde 34 )
Cumhurbaşkanlığı Kararı
Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılması kanunda istisna yapılmıştır. Bu nedenle aşağıdaki yabancılar, milli güvenlik ve kamu düzenine engel teşkil etmemek kaydıyla Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilirler;
• Sanayi tesislerini Türkiye’ye getirenler veya bilim, teknoloji, ekonomi, toplum, spor, kültür ve sanat alanlarında Türkiye’ye makul teklifte bulunulan veya üstün nitelikli hizmet sunan veya vermesi beklenen kişiler, ilgili bakanlıklar,
• 4 Nisan 2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 31 maddesine göre ikamet tezkeresi verilen yabancılar ile turkuaz kartlı yabancılar ile reşit olmayan veya bakmakla yükümlü olduğu yabancı uyruklu eşleri kendi çocukları ve eşleri,
• Vatandaşlığa alınması gerekli görülen kişiler,
• Göçmen olarak kabul edilen bir kişi.
Ayrıca kanunun 12. maddesinde, İçişleri Bakanlığı’nın ülke içinde bulunanların milli güvenlik ve kamu düzenini engellemeye yönelik taleplerini kabul etmeyeceği açıkça belirtilmiştir.
Kişiler Doğum Yeri Esasına Göre Türk Vatandaşlığının Kazanılması Kanunu
Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 27. maddesine göre, ebeveyn nedenleriyle Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar, reşit olmalarını izleyen üç yıl içinde seçme hakkını kullanarak Türk vatandaşlığını kazanabilirler. Kişiler doğum yeri esasına göre Türk vatandaşlığının kazanılması herkes tarafından merak edilen bir süreçtir
Seçme hakkı ile Türk vatandaşlığının kazanılması, bu hakkın kullanılmasına ilişkin şartların belirlendiği tarihten itibaren hüküm ifade eder. Kanun’un 17. maddesine göre Türk vatandaşları tarafından evlat edinilmiş küçüklerin varlığı karar tarihinden itibaren milli güvenlik ve kamu düzenine engel teşkil etmez. Türk vatandaşlığı alabileceği açıklandı. kişiler doğum yeri esasına göre Türk vatandaşlığının kazanılması işlemleri bu şekilde gerçekleşir.
